Vredegerecht Hasselt 2

Justitie kraakt onder personeelstekort: actie in Hasselt benadrukt noodtoestand in heel Antwerpen en Limburg.

Op donderdag 15 mei om 11u55 verzamelen magistraten en justitiemedewerkers aan de ingang van het gerechtsgebouw in Hasselt. In stilte, zonder zittingen zwaar te verstoren, vragen zij aandacht voor de structurele personeelstekorten die de werking van justitie in heel Antwerpen en Limburg bedreigen. Het is de tweede symbolische actie binnen de campagne “Justitie verdient respect – het is vijf voor twaalf”.

De campagne is een reactie op decennialange onderfinanciering, een uitblijvend structureel HR-beleid en recente pensioenmaatregelen die het beroep van magistraat en andere functies binnen justitie verder onder druk zetten.

In het rechtsgebied Antwerpen – Limburg zijn op dit moment 294 voltijdse medewerkers te weinig actief: 46 magistraten, 129 griffiers en griffiemedewerkers en 119 parketmedewerkers. In sommige rechtbanken duurt het meer dan een jaar om een vacature in te vullen, zelfs als het vertrek ruim op voorhand aangekondigd is. Dat is dan nog afgemeten aan de wettelijke kaders, die hoe dan ook niet overeenkomen met de werkelijke behoeften.

De rechtbank van eerste aanleg Limburg bevindt zich op een kritiek punt. De structurele onderbezetting, gecombineerd met een disproportionele en snel stijgende werklast, brengt de rechtsbedeling ernstig in gevaar. Dit geldt zowel voor de zetel als het parket. Een structureel investeringsplan voor Limburg is dringend nodig. 

“Onze rechtbank kan enkel blijven draaien dankzij de uitzonderlijke inzet, flexibiliteit en collegialiteit van onze mensen. Maar dat is niet vol te houden op de lange termijn,” waarschuwt Christine Coopmans, voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg Limburg.

De gevolgen van deze tekorten zijn niet louter intern voelbaar. “Onze jeugdrechters hebben elk rond de 500 kinderen onder toezicht. Dat is veel te veel,” stelt Annelies Laureyssens, voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg Antwerpen. “Elk kind in nood verdient onze bescherming.” Ook bij het parket lopen de cijfers uit de hand: “Wij spelen als administratie al jaren elke voetbalmatch met slechts 7 in plaats van 11 spelers,” zegt Christophe Rits, hoofdsecretaris bij het parket van Antwerpen.

Gevolgen 

• Vertraging van rechtsgang, de doorlooptijden nemen duidelijk toe, vooral bij correctionele zaken, met alle risico’s die hierbij horen. 

• Verlies aan continuïteit in dossiers, vooral bij kwetsbare doelgroepen (zoals voor bewind, jeugdbescherming). 

• Verhoogde uitval door werkdruk. 

• Demotivatie en dalende aantrekkelijkheid van justitie als werkgever. 

• Stagnerende digitalisering bijkomend door gebrek aan personeel om hiervoor in te zetten. 

• Uitgestelde of afgeschafte zittingen, met impact op burgers en advocaten. 

Ook de impact op kwetsbare burgers baart zorgen. Karolien Ilsbroukx, voorzitter van de Limburgse vrederechters: “De bewinddossiers worden soms week per week door een andere rechter behandeld. Dit belemmert een degelijke kennis van de noden van de beschermde persoon.”

De leidinggevenden van zetel en parket vragen dringende maatregelen:

• Benoemingen en vervangingen op basis van reële behoeften en objectieve werklast, de wettelijke kaders zijn achterhaald. 

• Onmiddellijke publicatie van vacatures. 

• Stopzetting van louter budgettair gestuurd vacature-uitstel. 

• Aantrekkelijke loon- en pensioenvoorwaarden. 

• Een coherent HR-beleid voor élke functie. 

• Vervanging van langdurig zieken en van mensen in bijzondere verlofstelsels. 

• Een structureel investeringsplan voor Antwerpen en Limburg met bijzondere aandacht voor de situatie in Limburg.

Onze oproep tot een “Pact voor Justitie” 

We nodigen zowel de regering als het parlement uit om zo snel mogelijk in overleg te gaan met de nationale organen van de rechterlijke macht. Er is dringend nood aan een respectvolle dialoog, niet aan polarisering. Deze respectvolle dialoog moet snel duidelijkheid brengen over de bedoelingen van de regering op het vlak van justitie, en het personeelsbeleid in het bijzonder.  

Wij blijven zoals steeds onze kerntaken opnemen. Wij blijven opkomen voor de grondrechten van alle burgers. Maar wij spreken nu ook luider dan ooit over wat ons het werken onmogelijk maakt.  

De leidinggevenden van zetel en openbaar ministerie
van het rechtsgebied Antwerpen en Limburg.

Bart Willocx, eerste voorzitter hof van beroep Antwerpen
Guido Vermeiren, procureur-generaal hof van beroep Antwerpen
Dirk Torfs, eerste voorzitter arbeidshof Antwerpen

Frank Bleyen, procureur des Konings Limburg
Christine Coopmans, voorzitter rechtbank van eerste aanleg Limburg
Franky  De Keyzer, procureur des Konings Antwerpen
Mieke De Rieck, voorzitter arbeidsrechtbank Antwerpen - Limburg
Christian Denoyelle, voorzitter vrederechters en rechters in de politierechtbank Antwerpen
Karolien Ilsbroukx, voorzitter vrederechters en rechters in de politierechtbank Limburg
Tijs Laurens, voorzitter ondernemingsrechtbank Antwerpen - Limburg
Annelies Laureyssens, voorzitter rechtbank van eerste aanleg Antwerpen
Bart Wens, arbeidsauditeur Antwerpen - Limburg