Politierechtbank Oost-Vlaanderen

In ons rechtssysteem kan een rechter niet zomaar overal en over alles oordelen. Er bestaat een taakverdeling. Een rechter is slechts bevoegd om binnen de grenzen van een bepaald grondgebied (territoriale bevoegdheid) over een bepaald soort zaken (materiële bevoegdheid) te oordelen. Dit geldt dus ook voor de politierechtbank.

In de eerste plaats dient nagegaan te worden of de politierechtbank kan oordelen over de zaak, met andere woorden: of een bepaald soort zaak wel tot de bevoegdheid van een politierechtbank behoort.

Hierna worden een aantal zaken opgesomd die tot de bevoegdheid van de politierechtbank behoren. Let wel, deze opsomming is niet volledig. In ieder geval doet u er goed aan om u bij de minste twijfel verder te informeren. Daarvoor kan u zich richten tot een advocaat, een gerechtsdeurwaarder of een andere daartoe bevoegde instantie. Een eerste oriënterend advies kan u gratis bekomen bij uw plaatselijke Commissie voor Juridische Bijstand. Meer info hieromtrent kan u vinden op de website van de Orde van Vlaamse Balies (zie rubriek "Links" - "Advocaat"). Zaken die tot de bevoegdheid van de politierechtbank behoren, kunnen eveneens onder een rechtsbijstandsverzekering vallen. Indien u een dergelijke verzekering hebt afgesloten, kan u zich tot uw makelaar of rechtsbijstandsverzekeraar wenden voor meer info.

De politierechtbank behandelt zowel burgerlijke zaken als strafzaken.

De politierechtbank Oost-Vlaanderen is onderverdeeld in meerdere afdelingen. Om de vlotte werking binnen iedere afdeling te verzekeren, bestaat elke afdeling van de politierechtbank Oost-Vlaanderen op haar beurt uit meerdere kamers. Er zijn per afdeling kamers die uitsluitend burgerlijke zaken behandelen en kamers die uitsluitend strafzaken behandelen. Over de indeling in kamers per afdeling en de aard van de zaken (burgerlijke zaken of strafzaken) die zij behandelen, vindt u meer informatie op de webpagina van de specifieke afdeling.

burgerlijke zaken

De politierechtbank oordeelt over alle vorderingen tot vergoeding van schade als gevolg van een verkeersongeval of een treinongeval, zelfs indien dit ongeval zich heeft voorgedaan op een plaats die niet toegankelijk is voor het publiek (artikel 601bis Gerechtelijk Wetboek).

Daarenboven kan men bij de politierechtbank in beroep gaan tegen een aantal administratieve beslissingen (artikel 601ter Gerechtelijk Wetboek). Zo kan men bij de politierechtbank in beroep gaan tegen:

• de beslissing tot het opleggen van een administratieve geldboete in het kader van de GAS-wet (wet van 23 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties), voor zover die beslissing genomen is ten aanzien van een meerderjarige persoon
• de beslissing tot het opleggen van een administratieve sanctie in het kader van de Voetbalwet (wet van 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden), voor zover die beslissing genomen is ten aanzien van een persoon ouder dan veertien jaar
• de beslissing tot het opleggen van een bestuurlijke geldboete in het kader van de wetgeving met betrekking tot het terugkommoment voor de houder van een rijbewijs categorie B (decreet van 9 maart 2018 houdende het terugkommoment in het kader van de rijopleiding categorie B)
• de beslissing tot het opleggen van een administratieve geldboete in het kader van de wetgeving met betrekking tot de lage-emissiezones (decreet van 27 november 2015 betreffende lage-emissiezones)
• de beslissing tot het opleggen van een administratieve geldboete in het kader van de verplichtingen van het publiek en van de reizigers met betrekking tot de spoorwegen (wet van 27 april 2018 op de politie van de spoorwegen), voor zover die beslissing genomen is ten aanzien van een meerderjarige persoon
• de beslissing tot het opleggen van een administratieve geldboete in het kader van de wetgeving met betrekking tot het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid (decreet van 7 juni 2013 betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid) 

strafzaken

Indien het misdrijf dat gepleegd is een overtreding is, dan behoort de zaak tot de bevoegdheid van de politierechtbank (artikel 137 Wetboek van Strafvordering). De term overtreding dient hier in zijn juridische betekenis begrepen te worden. Een overtreding is in die zin een misdrijf waarop volgens de wet een straf staat van 1 dag tot en met 7 dagen gevangenisstraf en/of 1 EUR tot en met 25 EUR geldboete (voorbeelden van dergelijke misdrijven: artikel 559 Strafwetboek, artikel 561 Strafwetboek). De politierechtbank oordeelt dus over deze misdrijven. Een uitzondering hierop zijn de overtredingen bedoeld in de Drugswet. Daarover zal de correctionele rechtbank dienen te oordelen.

Tot de bevoegdheid van de politierechtbank behoren echter ook een zeer uitgebreid aantal misdrijven waarbij de daarop door de wet gestelde straf er niet toe doet (artikel 138 Wetboek van Strafvordering). Deze zaken worden steeds door de politierechtbank behandeld, ongeacht de daarop door de wet gestelde straf. Enkele voorbeelden: 

• de misdrijven omschreven in het koninklijk besluit van 16 maart 1968 tot coördinatie van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer (Wegverkeerswet), en de uitvoeringsbesluiten van deze wet (onder meer het koninklijk besluit van 1 december 1975 houdende algemeen reglement op de politie van het wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg, het koninklijk besluit van 23 maart 1998 betreffende het rijbewijs, en het koninklijk besluit van 20 juli 2001 betreffende de inschrijving van voertuigen)
• de verkeersongevallen met lichamelijke letsels (artikelen 418 en 420 Strafwetboek)
• de dodelijke verkeersongevallen (artikelen 418 en 419 Strafwetboek)
• de misdrijven omschreven in de artikelen 22, 23 en 26 van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen (WAM)
• de misdrijven omschreven in de wet van 21 juni 1985 betreffende de technische eisen waaraan elk voertuig voor vervoer te land, de onderdelen ervan, evenals de veiligheidstoebehoren moeten voldoen, en de uitvoeringsbesluiten van deze wet (onder meer het koninklijk besluit van 15 maart 1968 houdende algemeen reglement op de technische eisen waaraan de auto's, hun aanhangwagens, hun onderdelen en hun veiligheidstoebehoren moeten voldoen en het koninklijk besluit van 10 oktober 1974 houdende algemeen reglement op de technische eisen waaraan de bromfietsen, de motorfietsen en hun aanhangwagens moeten voldoen)
• de misdrijven omschreven in de wetten en de verordeningen op de barelen, op de openbare en geregelde diensten van gemeenschappelijk vervoer te land en te water, en op de waterwegen (onder meer de spoorwegwetgeving, de wetgeving met betrekking tot het vervoer van goederen of personen, de scheepvaartreglementen)
• de misdrijven omschreven in de besluitwet van 14 november 1939 betreffende de beteugeling van de dronkenschap (openbare dronkenschap), met uitzondering van de in artikel 8 en artikel 11, eerste en tweede lid van deze wet bedoelde misdrijven
• de misdrijven omschreven in het Veldwetboek
• de misdrijven omschreven in het Boswetboek
• de misdrijven omschreven in de wetten op de riviervisserij
• de misdrijven omschreven in de provincieverordeningen, behalve voor de verordeningen die werden genomen in toepassing van de artikelen 128 en 139 Provinciewet
• de misdrijven omschreven in de gemeenteverordeningen 

Bovendien is de politierechtbank bevoegd om kennis te nemen van de misdrijven die volgen uit de weigering of het verzuim om zich te gedragen naar de dringende maatregelen die bij een ministerieel besluit op basis van artikel 182 van de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid zijn genomen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken.

De politierechtbank oordeelt eveneens over een beroep tegen een door de procureur des Konings in verkeerszaken gegeven bevel tot betalen (artikel 65/1 Wegverkeerswet).

De politierechtbank verleent verder in een aantal specifieke gevallen een zogenaamde "machtiging tot visitatie" (soort huiszoekingsbevel) op verzoek van de bevoegde overheid. Dit is onder meer het geval bij het onderzoek naar inbreuken op de fiscale wetgeving (artikel 319 WIB92, artikel 63 Btw-wetboek), inbreuken op de wetgeving met betrekking tot het dierenwelzijn (artikel 34 Dierenwelzijnswet), inbreuken met betrekking tot de wetgeving op het milieu (artikel 16.3.12 DABM), inbreuken op de wetgeving met betrekking tot de kansspelen (artikel 15 Kansspelwet) en inbreuken op de Vlaamse regelgeving (artikelen 10 en 30 kaderdecreet Bestuurlijke Handhaving).

Eens is vastgesteld dat een zaak tot de bevoegdheid van de politierechtbank behoort, dient verder nagegaan te worden of de politierechtbank Oost-Vlaanderen (en niet een andere politierechtbank) bevoegd is om er over te oordelen, en welke afdeling van de politierechtbank Oost-Vlaanderen dan wel bevoegd is (zie rubriek "Bevoegdheid" - "Territoriale bevoegdheid")."

In ons rechtssysteem kan een rechter niet zomaar overal en over alles oordelen. Er bestaat een taakverdeling. Een rechter is slechts bevoegd om binnen de grenzen van een bepaald grondgebied (territoriale bevoegdheid) over een bepaald soort zaken (materiële bevoegdheid) te oordelen. Dit geldt dus ook voor de politierechtbank.

Eens is vastgesteld dat een zaak tot de bevoegdheid van de politierechtbank behoort (zie rubriek "Bevoegdheid" - "Materiële bevoegdheid"), dient verder nagegaan te worden of de politierechtbank Oost-Vlaanderen (en niet een andere politierechtbank) bevoegd is om er over te oordelen, en welke afdeling van de politierechtbank Oost-Vlaanderen dan wel bevoegd is. 

De politierechtbank Oost-Vlaanderen is onderverdeeld in vijf afdelingen. Samen vormen zij de politierechtbank Oost-Vlaanderen.

Het grondgebied van de politierechtbank Oost-Vlaanderen is het gerechtelijk arrondissement Oost-Vlaanderen. De grenzen van het gerechtelijk arrondissement Oost-Vlaanderen vallen samen met de grenzen van de provincie Oost-Vlaanderen.

Elke afdeling is echter slechts bevoegd binnen de grenzen van een welbepaald stuk van het gerechtelijk arrondissement Oost-Vlaanderen.

Het grondgebied van de afdeling Aalst omvat de volgende steden en gemeenten: Aalst, Denderleeuw, Erpe-Mere, Haaltert, Lede en Ninove.

Het grondgebied van de afdeling Dendermonde omvat de volgende steden en gemeenten: Berlare, Buggenhout, Dendermonde, Hamme, Laarne, Lebbeke, Lokeren, Moerbeke, Stekene, Temse, Waasmunster, Wetteren, Wichelen en Zele.

Het grondgebied van de afdeling Gent omvat de volgende steden en gemeenten: Aalter, Assenede, Deinze, De Pinte, Destelbergen, Eeklo, Evergem, Gavere, Gent, Kaprijke, Lochristi, Lievegem, Maldegem, Melle, Merelbeke, Nazareth, Oosterzele, Sint-Laureins, Sint-Martens-Latem, Zelzate, en Zulte.

Het grondgebied van de afdeling Oudenaarde omvat de volgende steden en gemeenten: Brakel, Geraardsbergen, Herzele, Horebeke, Kluisbergen, Kruisem, Lierde, Maarkedal, Oudenaarde, Ronse, Sint-Lievens-Houtem, Wortegem-Petegem, Zottegem en Zwalm.

Het grondgebied van de afdeling Sint-Niklaas omvat de volgende steden en gemeenten: Beveren, Kruibeke, Sint-Gillis-Waas en Sint-Niklaas. 

In burgerlijke zaken is de algemene regel (artikel 624 Gerechtelijk Wetboek) dat de bevoegde afdeling is:

• ofwel, de afdeling op wiens grondgebied de woonplaats van de verweerder of één van de verweerders is gelegen;
• ofwel, de afdeling op wiens grondgebied de plaats is gelegen waar de verbintenissen waarover het geschil loopt, of één ervan, zijn ontstaan of waar zij worden, zijn of moeten worden uitgevoerd;
• ofwel, de afdeling op wiens grondgebied de woonplaats is gelegen die is gekozen voor de uitvoering van de akte;
• ofwel, de afdeling op wiens grondgebied de plaats is gelegen waar de gerechtsdeurwaarder heeft gesproken tot de verweerder in persoon, indien noch de verweerder, noch één van de verweerders een woonplaats heeft in België of in het buitenland.

Op deze regel bestaan echter ook tal van uitzonderingen. Zo bijvoorbeeld zal voor een vordering van een benadeelde tegen de aansprakelijkheidsverzekeraar van een motorrijtuig op grond van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen (WAM) de bevoegde afdeling ofwel de afdeling zijn op wiens grondgebied de plaats van het feit waaruit de schade is ontstaan is gelegen, ofwel de afdeling zijn op wiens grondgebied de woonplaats van de benadeelde is gelegen, ofwel de afdeling zijn op wiens grondgebied de zetel van de verzekeraar is gelegen (artikel 15 WAM). Voor vorderingen tussen verzekeraar en verzekeringnemer (bijvoorbeeld in het kader van een regres, een verzekering eigen schade …) is de bevoegde afdeling dan weer de afdeling op wiens grondgebied de woonplaats van de verzekeringnemer is gelegen (artikel 628, 10° Gerechtelijk Wetboek).

Een zaakverdelingsreglement kan eveneens één of meerdere afdelingen van de politierechtbank Oost-Vlaanderen exclusief bevoegd maken voor een welbepaald soort zaken welke tot de bevoegdheid van de politierechtbank Oost-Vlaanderen behoren. Dit is momenteel echter niet het geval.

In strafzaken is de algemene regel (artikel 139 Wetboek van Strafvordering) dat de bevoegde afdeling is:

• ofwel, de afdeling op wiens grondgebied de plaats van het misdrijf is gelegen;
• ofwel, de afdeling op wiens grondgebied de verblijfplaats van de verdachte is gelegen;
• ofwel, de afdeling op wiens grondgebied de maatschappelijke zetel of de bedrijfszetel van de rechtspersoon is gelegen;
• ofwel, de afdeling op wiens grondgebied de plaats is gelegen waar de verdachte is gevonden.

Indien een zaak tot de bevoegdheid van een politierechtbank behoort maar geen enkele afdeling van de politierechtbank Oost-Vlaanderen op grond van de regels van de territoriale bevoegdheid bevoegd is, dan dient u zich tot (een andere afdeling van) een andere politierechtbank te wenden. 

In ieder geval doet u er goed aan om u bij de minste twijfel verder te informeren. Daarvoor kan u zich richten tot een advocaat, een gerechtsdeurwaarder of een andere daartoe bevoegde instantie. Een eerste oriënterend advies (juridische eerstelijnsbijstand) kan u gratis bekomen bij uw plaatselijke Commissie voor Juridische Bijstand. Meer info hieromtrent kan u vinden op de website van de Orde van Vlaamse Balies (zie rubriek "Links" - "Advocaat"). Zaken die tot de bevoegdheid van de politierechtbank behoren, kunnen eveneens onder een rechtsbijstandsverzekering vallen. Indien u een dergelijke verzekering hebt afgesloten, kan u zich tot uw makelaar of rechtsbijstandsverzekeraar wenden voor meer info.

Om de vlotte werking binnen iedere afdeling te verzekeren, bestaat elke afdeling van de politierechtbank Oost-Vlaanderen op haar beurt uit meerdere kamers. Er zijn per afdeling kamers die uitsluitend burgerlijke zaken behandelen en kamers die uitsluitend strafzaken behandelen. Over de indeling in kamers per afdeling en de aard van de zaken (burgerlijke zaken of strafzaken) die zij behandelen, vindt u meer informatie op de webpagina van de specifieke afdeling. 

• Advocaat
• Balie-Dendermonde
• Balie-Gent
• Belgisch Staatsblad
• E-Deposit 
• Federale Overheidsdienst Justitie 
• Gerechtsdeurwaarders 
• Gerechtsdeurwaarders Oost-Vlaanderen 
• Hoge Raad voor Justitie
• Jubel
• Juridat
• Justitiehuis 
• Notaris 
• Provincie Oost-Vlaanderen 
• Trefpunt Stan (Inclusie Vlaanderen) 
• Vlaamse Ombudsdienst

Beste bezoeker,

Welkom op de website van de politierechtbank Oost-Vlaanderen.

De politierechtbank Oost-Vlaanderen is onderverdeeld in vijf afdelingen, zijnde Aalst, Dendermonde, Gent, Oudenaarde en Sint-Niklaas. De rechters in de politierechtbank zijn werkzaam in één of meerdere van deze afdelingen. Onder de rubriek bevoegdheid vindt u meer informatie over de specifieke afdelingen en over de bevoegdheid van de politierechtbank.

Het doel van deze webpagina is om elke rechtzoekende enigszins wegwijs te maken in de algemene werking van de politierechtbank, en in de mate van het mogelijke een antwoord te bieden op de vragen die men heeft wanneer men verwikkeld is in een procedure vóór de politierechtbank. Tevens kan u onder de rubriek "Documenten" enkele belangrijke documenten terugvinden die dienstig kunnen zijn.

Voor alle duidelijkheid dient erop gewezen te worden dat het de leden van de griffie enkel toegelaten is om algemene inlichtingen te verstrekken en, conform het advies van de Hoge Raad voor de Justitie, de rechtzoekende te helpen om de procedures beter te begrijpen. Het is aan magistraten en griffiepersoneel verboden om juridisch advies te geven (artikel 297 Ger.W.). Daarvoor moet men zich richten tot een advocaat, een gerechtsdeurwaarder of een andere instantie. Een eerste oriënterend advies kan u gratis bekomen bij uw plaatselijke Commissie voor Juridische Bijstand. Meer info hieromtrent kan u vinden op de website van de Orde van Vlaamse Balies (zie rubriek "links" - advocaat). Zaken die tot de bevoegdheid van de politierechtbank behoren, kunnen eveneens onder een rechtsbijstandsverzekering vallen. Indien u een dergelijke verzekering hebt afgesloten, kan u zich tot uw makelaar of rechtsbijstandsverzekeraar wenden voor meer info.

De informatie op deze website is verder noch bindend, noch volledig. Ze heeft enkel tot doel om u op een concrete en vlugge wijze kennis te geven van de meest elementaire informatie. Als bezoeker aanvaardt u dan ook dat het raadplegen van deze website en het gebruik van de interne en externe informatie enkel onder uw eigen verantwoordelijkheid gebeurt.

Deze website zal zoveel als mogelijk geactualiseerd worden zodat het zeker de moeite loont om hem af en toe opnieuw te raadplegen.

De Voorzitter en het directiecomité.

De politierechtbank Oost-Vlaanderen wordt in vijf afdelingen verdeeld.

De eerste houdt zitting te Gent en oefent rechtsmacht uit over het grondgebied van de kantons Deinze, Eeklo, van de vijf kantons Gent en van de kantons Merelbeke en Zelzate.

De tweede houdt zitting te Dendermonde en oefent rechtsmacht uit over het grondgebied van de kantons Dendermonde, Hamme, Lokeren en Wetteren.

De derde houdt zitting te Sint-Niklaas en oefent rechtsmacht uit over het grondgebied van het kantons Beveren en Sint-Niklaas.

De vierde houdt zitting te Aalst en oefent rechtsmacht uit over het grondgebied van de twee kantons Aalst en van het kanton Ninove.

De vijfde houdt zitting te Oudenaarde en oefent rechtsmacht uit over het grondgebied van de kantons Geraardsbergen, Oudenaarde en Herzele.