De Gentse Handelbeurs vormde vandaag het decor voor de plechtige openingszitting van het gerechtelijk jaar 2025-2026. In aanwezigheid van minister van justitie Annelies Verlinden vonden toespraken plaats van respectievelijk de eerste voorzitter van het hof van beroep Gent (Michel Oosterlinck), de procureur-generaal van het ressort Gent (Erwin Dernicourt) en gastspreker Sue Prenen, procureur-generaal in Nederland. De kern van hun boodschap: hoop, verandering en innovatie.
De verklaring van 27 juni 2025
De officiële toespraken en de eedaflegging van de advocaten-stagiairs werden voorafgegaan door een verwijzing naar de “Verklaring van de vertegenwoordigers van de rechterlijke macht en oproep aan de uitvoerende en wetgevende macht” van 27 juni 2025.
Deze verklaring gaat dieper in op de maatregelen die volgens de rechterlijke macht noodzakelijk zijn om de werking van de justitie en de dienstverlening aan rechtzoekenden te verbeteren. Deze maatregelen - die door de uitvoerende en wetgevende macht moeten genomen worden - hebben betrekking op vijf domeinen:
- Het statuut, het welzijn op het werk en de veiligheid van magistraten en niet-magistraten binnen de hoven, rechtbanken en parketten.
- Een verhoging van de middelen en een invulling van alle kaders.
- Een blijvende investering in de digitale transformatie.
- Het ondersteunen van de rechtsstaat.
- De voortdurende dialoog tussen de staatsmachten.
Deze verklaring viel allerminst in dovemans oren. Reeds op 2 juli 2025 lanceerde minister van justitie Annelies Verlinden het “Hefboomplan voor betere werkomstandigheden voor een betere Justitie”. Het extra budget van 21 miljoen euro is een eerste welgekomen stap, al zal deze helaas niet volstaan om de decennialange verwaarlozing van justitie uit te wissen.
Als rechterlijke macht hopen we dat minister Verlinden slaagt in haar volhardende pogingen om uiterst dringende en aanzienlijke bijkomende financiering voor het departement justitie en de rechterlijke orde te realiseren. Want er is nooit genoeg recht. (tekst gaat verder onder de foto, red)
Verandering en digitale transformatie
In zijn toespraak legde eerste voorzitter Michel Oosterlinck de klemtoon op het geloof in verandering, innovatie en transformatie. De komende gerechtelijke jaren worden bepalend om de ingeslagen weg naar een modernere rechtspraak verder intensief te bewandelen.
Een cruciale rol is hierbij weggelegd voor de digitale transformatie: een fundamentele verandering in de werking van onze hoven en rechtbanken, met nieuwe processen, structuren en een aangepaste cultuur.
Deze transformatie vereist naast een moderne en kwalitatieve IT-infrastructuur, ook het behoud van ons zeggenschap over onze juridische data.
Binnen die digitale transformatie is een grote rol weggelegd voor artificiële intelligentie. AI biedt ons als rechterlijke macht ontegensprekelijk kansen op het vlak van efficiëntie, toegankelijkheid en ondersteuning. Al moeten we tegelijk waakzaam en kritisch blijven voor onze menselijke verantwoordelijkheid, onze waarden en de privacy van iedereen die bij justitie betrokken is.
Digitale transformatie mag geen doel zijn, maar wel een middel om onze dienstverlening te verbeteren. Want technologie kan veel, maar het kan nooit onze menselijke ervaring en inzichten vervangen.
Een concrete toepassing van artificiële intelligentie wordt binnenkort uitgerold in een project als JustMask. Samen met ook JustJudgment en JustCase zetten we het komend gerechtelijk jaar een grote digitale stap. Dit doen we samen, voor elkaar en vooral voor de rechtzoekende.
Toespraken
In de onderstaande PDF-documenten kan u de toespraken nalezen.